ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اجمالی تغییر اقلیم با تکیه بر کنفرانسهای مربوط به کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل و نقش ایران در آن
آنچه در سالهای اخیر تغییرات اقلیمی را در صدر فهرست مشکلات جهان قرار داده، نقش فعالیتهای بشری در تشدید تغییرات اقلیمی و قرار گرفتن جوامع انسانی در معرض خطرات ناشی از این تغییرات است. دانشمندان علت عمده این تغییر را افزایش گازهای گلخانهای در مقایسه با قبل از انقلاب صنعتی میدانند. تغییر اقلیم عمدتا به عنوان پیامد گرمایش جهانی در کره زمین شناخته میشود. آبشدن یخهای قطبی، بالاآمدن آب اقیانوسها، خشکسالیهای طولانیمدت، کاهش منابع و ذخایر آبی، ایجاد توفانها و سیلهای ناگهانی، افزایش و کاهش شدید دما، افزایش ریزگردها، آلودگی هوا و... از پیامدهای مهم تغییرات اقلیمی محسوب میشوند. در همین راستا سازمان ملل پس از هشدارهای مکرر دانشمندان در سال 1992 میلادی کنوانسیونی تحت عنوان «کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل» با هدف رسیدگی به این مسئله به تصویب رساند. این کنوانسیون با هدف دستیابی به تثبیت غلظت گازهای گلخانهای در اتمسفر تا سطحی که از تداخل خطرناک فعالیتهای بشر با سیستم آبوهوایی جلوگیری نماید هر ساله کنفرانسی تحت عنوان «کنفرانس اعضا»، در یکی از کشورهای عضو برنامه برگزار میکند. در این مطالعه به بررسی تغییر اقلیم و مخاطرات آن و در نهایت ضرورت برگزاری این کنفرانسها پرداخته شده است. همچنین چالشهای پیشرو و اقدامات صورتگرفته نیز مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44661_10c389aed834e15d7d10be51f8d9e50b.pdf
2020-08-22
1
20
تغییر اقلیم
گرمایش جهانی
COP
UNFCCC
مخاطرات تغییر اقلیم
مصیب
مقبلی دامنه
mosayebmd@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سید حسین
ثنایی نژاد
2
هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تبین نسبت امنیت غذایی و امنیت زیست محیطی با تغییر اقلیم نمونه پژوهی: شهرستان جیرفت
تغییر اقلیم در قالب نوع بارش، میزان بارش و میزان تبخیر، مکانهای مختلف جغرافیایی را در ابعاد گوناگون خود تحت تاثیر قرار داده است. تغییر اقلیم در آن دست از مناطقی که در نواحی بیابانی و نیمه بیابانی کره زمین قراگرفتهاند، بیشترین پیامد را بر امنیت غذایی و امنیت زیست محیطی آنها داشته است. واکاوی تاثیر تغییر اقلیم بر امنیت غذیی و در پی آن امنیت زیست محیطی در شهرستان جیرفت کانون پژوهش حاضر است. مقاله حاضر که ماهیت کاربردی دارد، بر این فرضیه اصلی استوار است که تغییر اقلیم به ویژه کاهش بارش و افزایش تبخیر امنیت غذایی و امنیت زیست محیطی این بخش از کشور را متأثر کرده است. روششناسی حاکم بر متن، ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. دادههای آن به روش کتابخانهای و میدانی گردآوری و با نرمافزار آماری R و Excel تحلیل شدهاست. نتیجه پژوهش نشان داد که تغییر اقلیم بر امنیت غذایی و امنیت زیست محیطی این شهرستان، تأثیر مثبت و معناداری داشته است.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44662_2fdac43bdb5dd2f19f26f355f1b6135c.pdf
2020-08-22
21
39
تغییر اقلیم
امنیت ملی
امنیت غذایی
امنیت زیست محیطی و شهرستان جیرفت
مراد
کاویانی راد
kaviani75@yahoo.com
1
جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران
LEAD_AUTHOR
زکیه
آفتابی
aftabi_z@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
حوا
ولی زاده
hava.valizadeh@yahoo.com
3
دکتری جغرافیای سیاسی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی نمایههای وارونگی دمای لایه مرزی هوای شهر شیراز
پایداری جوی حاصل از وارونگی دمایی بخصوص در دوره سرد سال در کلان شهرهایی مانند شیراز یکی از معضلات اساسی این شهرهاست. هدف این پژوهش، بررسی نمایههای وارونگی دما در هوای لایه مرزی شهر شیراز است. در این راستا، دادههای رادیوسوند ساعت 5/3 محلی در بازه 1394-1380 خورشیدی (5478 روز) فراهم شد. سپس ارتفاع ایستگاه هواشناسی شیراز (1491 متر از سطح دریا)، بعنوان سطح پایه وارونگی لایه مرزی هوا تعیین شد و رأس لایه وارونگی نیز تا سطح ژئوپتانسیل متر 700 هکتوپاسکال (به طور میانگین حدود 5/1 کیلومتر از لایه زیرین هوای فراز سطح محل) به عنوان فضای مورد مطالعه انتخاب شد. پس از تعیین روزهای وارونگی فراوانی، ستبرا، گرادیان، افتآهنگ و شدت وارونگی در هر یک از روزها محاسبه گردید. یافتهها نشان داد که مهر و آبان بیشترین و تیر کمترین فراوانی روزهای وارونگی را دارند. بر این پایه، فصول پاییز، زمستان، بهار و تابستان به ترتیب بیشترین روزهای وارونگی را داشتند. همچنین میانگین بلندمدت سالانه نشان داد که 73 درصد از سال (267 روز) شیراز با پدیده وارونگی روبروست و بیشترین ستبرای وارونگی در آذر و دی و کمترین آن در فروردین رخ میدهد. بیشترین گرادیان وارونگی در شهریور و کمترین آن در دی ماه رخ میدهد. بیشترین افتاهنگ در اسفند و کمترین آن در تیرماه میباشد. این ویژگی هماهنگ با این واقعیت است که افتاهنگ در هوای سرد شدیدتر از هوای گرم است. در پایان ماهها بر اساس شدت وارونگی طبقهبندی شدند. یافتهها نشان داد که شدیدترین وارونگیها در دی و کمترین آن در تیر رخ میدهد.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44663_359e2bd3e642ce97c2e81cc22d4e3b0e.pdf
2020-08-22
40
54
شدت وارونگی
ستبرای وارونگی
گرادیان دما
لایه مرزی
شیراز
امید رضا
کفایت مطلق
o.kefayatmotlagh@gmail.com
1
دانشجوی دکتری
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فضایی، عوامل محیطی در اپیدمی حشرات، مطالعه موردی (زنجره مو در شهر ملایر)
مخاطره شناسی، دانشی است همزاد بشر. در اکولوژی کره زمین حشرات عضو پایدار، فعال و تقریبا در همه بخش های جوامع زیستی شناخته شده و متنوع ترین گروه جانوری آن را تشکیل می دهند. این تنوع مجموعه های زیستی و منطقه ای حشرات در رابطه با جغرافیای مناطق کوهستانی، جلگه ای، صحرایی در سطح خشکی های زمین و تغییرات کیفی آب های شور و شیرین تنظیم شده و به حضور فعال حشرات تقریبا در تمام واحد های زیستی بزرگ وکوچک آن انجامیده است. حشرات از ابتدای پیدایش و در طی تحولات طولانی، در مقابل تغییرات جغرافیایی و اقلیمی دوران های چهارگانه زمین شناسی، به طور سرسختانه ای پایدار مانده و به دلیل قدرت سازگاری بالای خود از توان بالقوه ای جهت انفجار جمعیت در شرایط اقلیمی مناسب برخوردارند. هدف این پژوهش که برای اولین بار به موضوع حشرات به عنوان مخاطره ای اقلیمی پرداخته است، تبیین، نقش و عملکرد این موجودات در ایجاد خسارات فراوانی است که به محیط وارد می آورند، می باشد. در این ارتباط با بررسی و انتخاب حشره ای به نام زنجره و با نام علمی Cicadidae که آسیب های جدی به اکوسیستم کشاورزی وارد می آورد. به صورت موردی در شهر ملایر مطالعه و بررسی شده است. در این ارتباط و در طی مطالعات مستمر و مشاهدات میدانی مشخص شد، که فعالیت و تکثیر این موجود کاملا وابسته به شرایط اقلیمی محیط و پامترهای وابسته به آن همانند دما، تبخیر، رطوبت نسبی ، خاک و شرایط اقلیمی درون خاک می باشد.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44664_db5931a2400f704bb158c975ef1dfe2a.pdf
2020-08-22
54
69
تحلیل فضایی
مخاطرا ت محیطی
حشرات
زنجره (جیرجیرک دشتی)
محمد
طاهرخانی
mohammad.tah2016@gmail.com
1
دکتری دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی همدید بارشهای حدی و سیل آسای کشور مطالعه موردی: 16 -31 مارس 2019
این پژوهش به شناسایی الگوهای همدید منجر به بارشهای شدید و فراگیر طی بازه زمانی 16-31 مارس 2019 در ایران می پردازد. بدین منظور از دادههای زمینی و جو بالا استفاده شده است. دادههای زمینی شامل مقادیر بارش ایستگاههای مناطق سیل زده کشور است. دادههای جو بالا شامل الگوهای جوی پایگاه داده ECMWF می باشد. طی بازه زمانی مورد مطالعه سه سامانه بارشی منجر به بارشهای سنگین در کشور بررسی شد. یافتهها نشان داد در تمام سامانههای بارشی استقرار کمارتفاع بریده نقش بیشتری در بارشهای سنگین داشته است. در سامانه اول که همزمان است با بارشهای سیلآسا در استان گلستان(آق قلا) عبور سامانه کم فشار دینامیکی و گردش چرخندی آن منجر به آغاز بارشها در منطقه شده است. همزمان با قرار گرفتن سامانه چرخندی برروی دریای خزر سرعت آن کاهش یافته و تحت تاثیر گرادیان فشار، جریانات مرطوب در تراز پایین جو به سواحل جنوبی و شرقی دریا رسیده است. اوج بارشهای سنگین زمانی رخ میدهد که کمارتفاع بریده برروی دریای خزر مستقر شده است. به طور کلی بارشهای سنگین در این ناحیه پشت جبهه سرد رخ می دهد که با تشدید گرادیان فشار بین پرفشار سیبری و کم فشار مذکور(کم فشار بریده) تحت تاثیر همرفت وزشی رطوبت زیادی از سمت دریا به استان گلستان انتقال می یابد. ساز و کار اصلی در سامانههای دوم و سوم نیز نتیجه ادغام کم فشار سودانی و مدیترانهای است. استقرار سامانه بندالی در ترازهای میانی و تشکیل کمارتفاع بریده با ماندگاری چند روز با انتقال رطوبت از منابع مختلف، بارشهای سنگین غرب ایران را رقمزده است.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44665_67cd7b89d9ced70f5c3629b7e307ff1e.pdf
2020-08-22
70
114
الگوهای همدید- بارشهای سنگین – ECMWF- کم ارتفاع بریده
سامانه بندالی-گلستان
بهلول
علیجانی
alijani@khu.ac.ir
1
دانشگاه خوارزمی- دانشکده علوم جغرافیایی- گروه آب و هواشناسی، تهران، ایران
AUTHOR
نبی الله
میرزایی
nabimirzaei71@gmial.com
2
دانشجوی دکتری خوارزمی
LEAD_AUTHOR
آرمان
جاهدی
armanjahedi1996@gmail.com
3
student
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه همدیدی بارش شدید آبادان در آذر ماه 1398
در روز بیست و هشتم آذر 1398، رگبار شدید باران در مدت کوتاهی در استان خوزستان ریزش کرد و مشکلات زیادی را برای مردم این استان ایجاد کرد بطوری که در اهواز و آبادان آبگرفتگی معابر و هجوم آب به منازل مسکونی، خسارات فراوانی به بار آورد. در این تحقیق با نگاهی کوتاه به بارشهای دیدبانی ایستگاه هواشناسی آبادان، دوره برگشت این بارش از دیدگاه آماری برآورد شد و سپس سامانه همدیدی منجر به بارش از دیدگاه همدیدی بررسی و با دو سامانه بارشی مشابه مقایسه شد. نتایج آماری نشان داد که تابع توزیع لوگنرمال دو فراسنجی بهترین تابع توزیع برای برازش بر دادههای بیشترین بارش روزانه و شش ساعته ایستگاه آبادان است. بیشترین بارش شش و بیست و چهارساعته ایستگاه آبادان در روز بیست و هشتم آذر به ترتیب 107 و 113 میلیمتر ثبت شده است و دوره برگشت متناظر با آنها به ترتیب 11765 و 4000 سال بدست آمد. بزرگی دوره برگشت و نبود زیر ساختهای جمعآوری آبهای سطحی میتواند از عوامل اصلی ایجاد آبگرفتگی در آبادان معرفی شود. نتایج بررسی همدیدی نشان داد که سامانههای همدیدی عبوری از جنوبغرب ایران که با جبهههای جوی همراهی دارند، میتوانند شرایط کژفشاری شدید و بارشهای همرفتی را در منطقه فراهم کنند. نم نسبی بالا و حرکت صعودی شدید در ترازهای زیرین و میانی جو از عوامل موثر بارشهای همرفتی شدید در منطقه است که اولی بوسیله فرارفت هوای گرم و مرطوب جریانهای جنوبی در سطح زمین و دومی در اثر فرارفت تاوائی نسبی چرخندی در تراز میانی، بوجود میآید.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44666_f1cd9dc6adb73637f077a052dd15d034.pdf
2020-08-22
115
138
آبگرفتگی در آبادان
بارش همرفتی
توزیع لوگ نرمال دو فراسنجی
محمد
مرادی
moradim36@gmail.com
1
عضو هیات علمی پژوهشگاه هواشناسی
LEAD_AUTHOR
عباس
رنجبر سعادت آبادی
aranjbar@gmail.com
2
عضو هیات علمی پژوهشگاه هواشناسی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی دقت دادههای CSIRO و مدل LARS-WG در شبیه سازی متغیرهای اقلیمی استان آذربایجان شرقی
افزایش گازهای گلخانهای و بهتبع آن گرمایش جهانی ازجمله معضلاتی است که منجر به ایجاد پدیده تغییر اقلیم میگردد؛ که بهطور مستقیم بر عوامل مختلف مرتبط با زندگی بشر تأثیرگذار است بنابراین در تحقیق حاضر از دادههای گزارش پنجم مدل CSIRO تحت سه سناریو RCP8.5، RCP4.5 و RCP2.6 برای دوره آتی 2020-2100 و همچنین از دو روش ریزمقیاس نمایی LARS-WG و روش دلتا برای شبیهسازی بارش، دمای حداقل و حداکثر در استان آذربایجان شرقی استفاده شد. در ارزیابی مدل LARS-WG به بررسی میزان خطای دادههای واسنجی شبیهسازی با استفاده از معیار عملکرد MSE، RMSE و MAE و نیز ضریب تعیین و همبستگی پرداخته شد. نتایج حاصل نشان داد که مدل با دقت بالایی قادر به پیشبینی پارامترهای دمای حداکثر و حداقل هست اما در شبیهسازی بارش نسبت به سایر متغیرهای مورد نظر دقت کمتری را نشان میدهد. همچنین درروش دلتا، دمای حداکثر و حداقل برای تمامی فصول دارای روند افزایشی مشاهده میشود، در حالی در مدل LARS-WG دارای روند کاهشی در دوره آتی (2020-2100) برای تمام سناریوها داشته است. در حالت کلی اختلاف روشهای عامل تغییر و مدل LARS-WG برای مقادیر دمای حداکثر و حداقل در دوره آتی بسته به نوع سناریو انتشار به ترتیب بین 89/3، 53/6، 17/7 و 84/2 درجه سانتیگراد حاصل گردید. میزان بارش در اکثر فصول تحت سناریوهای انتشار نسبت به مدل LARS-WG روند کاهشی داشته است.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44667_1ccc71ffec5c7b1115ad9defd93a6aa7.pdf
2020-08-22
139
163
خطا سنجی
مدل LARS-WG
تغییر عامل
RCP85
آذربایجان شرقی
علی
پناهی
panahi@iaut.ac.ir
1
هیات علمی دانشگاه ازاد تبریز
LEAD_AUTHOR
فرحناز
خرم ابادی
farahnaz.khoramabadi@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی مدلهای سریهای زمانی جهت پیشبینی متوسط دما در نیمه جنوبی ایران ( مطالعه موردی: ایستگاههای یزد و شیراز)
امروزه مدلسازی و پیش بینی پارامترهای اقلیمی به دلیل تغییرات اقلیمی، گرمایش جهانی و خشکسالیهای اخیر، اجتناب ناپذیر شده است. با توجه به تأثیر دما در شرایط اقلیمی هر منطقه و اهمیت پیش بینی آن در برنامه ریزیهای محیطی، استفاده از روشهای آماری به منظور تغییرات و پیش بینی دما، کاربرد وسیعی پیدا کرده است. هدف از این پژوهش بررسی دقت مدل SARIMA در پیش بینی میانگین دمای سالانه ایستگاههای سینوپتیک یزد و شیراز در مقیاس زمانی ماهانه میباشد. در این تحقیق از آمار دمای سالانه ایستگاههای مذکور طی سالهای 2017 - 1953 استفاده گردید. به منظور آشکار سازی روند از روش پارامتری آزمون ضریب همبستگی پیرسون و آزمونهای آماری ناپارامتری مان کندال و اسپیرمن استفاده شده است که دمای ایستگاه شیراز دارای روند معنادار بوده، در حالی که دمای ایستگاه یزد فاقد روند معنادار میباشد. بر اساس نمودارهای خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی و بررسی الگوهای احتمالاتی به لحاظ ملاک کمترین مربعات خطا (MSE) و حداکثر درستنمایی (AIC) بهترین الگو برای شبیه سازی دمای سالانه و ماهانه در دورهی آماری 2032- 2018 به روشهای SARIMA و ARIMA با کمک نرم افزار Minitab تعیین گردید. با مقایسه نمودارهای خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی باقیماندهها و مقادیر پیش بینی شده دمای سالانهی هر دو مدل مشخص شد که برازش مدل (0,1,2)ϴ0ARIMA برای هر دو ایستگاه، دربردارندهی نتایج بهتری میباشد. در حالی که خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی باقیماندههای مدلهای SARIMA(1,1,2)(0,1,1) برای ایستگاه شیراز و SARIMA(0,1,2)(0,1,1) برای ایستگاه یزد خارج از مرز معناداری بوده، که نشان از عدم خوب بودن برازش مدل SARIMA میباشد.
https://cccd.znu.ac.ir/article_44668_a2e16b4a6ec35144454c60ffd36a17f9.pdf
2020-08-22
164
189
سری زمانی
دما
ایستگاههای سینوپتیک یزد و شیراز
SARIMA و ARIMA
رویا
پورکریم برآبادی
roya_poorkarim@znu.ac.ir
1
دانشگاه زنجان، گروه جغرافیا، دانشجوی دکترا
LEAD_AUTHOR
زهرا
حیدری منفرد
zhm.monfared@gmail.com
2
دانشگاه زنجان
AUTHOR