واکاوی همدید بارش‌های حدی و سیل آسای کشور مطالعه موردی: 16 -31 مارس 2019

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی- دانشکده علوم جغرافیایی- گروه آب و هواشناسی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری خوارزمی

3 student

چکیده

این پژوهش به شناسایی الگوهای همدید منجر به بارش­های شدید و فراگیر طی بازه زمانی 16-31 مارس 2019 در ایران می پردازد. بدین منظور از داد­ه­های زمینی و جو بالا استفاده شده است. داده­های زمینی شامل مقادیر بارش­ ایستگاه­های مناطق سیل زده کشور است. داده­های جو بالا شامل الگوهای جوی پایگاه داده ECMWF می باشد. طی بازه زمانی مورد مطالعه سه سامانه بارشی منجر به بارش­های سنگین در کشور بررسی شد. یافته­ها نشان داد در تمام سامانه­های بارشی استقرار کم­ارتفاع بریده نقش بیشتری در بارش­های سنگین داشته است. در سامانه اول که همزمان است با بارش­های سیل­آسا در استان گلستان(آق قلا) عبور سامانه کم فشار دینامیکی و گردش چرخندی آن منجر به آغاز بارش­­ها در منطقه شده است. همزمان با قرار گرفتن سامانه چرخندی برروی دریای خزر سرعت آن کاهش یافته و تحت تاثیر گرادیان فشار، جریانات مرطوب در تراز پایین جو به سواحل جنوبی و شرقی دریا رسیده است. اوج بارش­های سنگین زمانی رخ می­دهد که کم­ارتفاع بریده برروی دریای خزر مستقر شده است. به طور کلی بارش­های سنگین در این ناحیه پشت جبهه سرد رخ می دهد که با تشدید گرادیان فشار بین پرفشار سیبری و کم فشار مذکور(کم فشار بریده) تحت تاثیر همرفت وزشی رطوبت زیادی از سمت دریا به استان گلستان انتقال می یابد. ساز و کار اصلی در سامانه­های دوم و سوم نیز نتیجه ادغام کم فشار سودانی و مدیترانه­ای است. استقرار سامانه بندالی در ترازهای میانی و تشکیل کم­ارتفاع بریده با ماندگاری چند روز با انتقال رطوبت از منابع مختلف، بارش­های سنگین غرب ایران را رقم­زده است.

کلیدواژه‌ها