ارزیابی روش های زمین آمار در تهیه نقشه شوری، تغییرات و محدودیت آب زیرزمینی دشت یزد – اردکان

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، اقلیم شناسی، دانشگاه یزد

2 هیات علمی دانشگاه یزد

3 کارشناس ارشد و محقق مرکز ملی تحقیقات شوری- استان یزد

چکیده

 سه چالش عمده جهانی شامل تغییر اقلیم، کاهش منابع آبی و بیابان­زایی می­باشد. تهیه نقشه های روزآمد یا بهنگام از تغییرات شوری و املاح می­تواند گامی مهم در بهره برداری صحیح از منابع آب باشد. روش­های زمین آمار برخلاف روش­های کلاسیک، ضمن در نظر گرفتن ارتباط بین نقاط و موقعیت مکانی آنها، دقت مطلوبی نیز دارند. آب­های زیرزمینی مهمترین منبع تأمین آب مورد نیاز کشاورزی در مناطق خشک و نیمه­خشک می­باشند. به منظور مدیریت بهینه منابع آبی و همچنین حفظ و بهبود کیفیت آنها، به داده­هایی در زمینه­ی موقعیت، مقدار و پراکندگی کیفیت آب در هر منطقه نیاز است. هدف از انجام این پژوهش تعیین مناسب­ترین روش میان­یابی به منظور بررسی و تحلیل مکانی شوری آب­های زیرزمینی دشت بزرگ یزد - اردکان واقع در مرکز استان یزد می­باشد. به منظور بررسی تغییرات شوری آب­های زیرزمینی این منطقه از داده­های آماری 18 ساله (1376 تا 1392) شوری چاه­های آب منطقه استفاده و پس از نرمال­سازی و اصلاح داده­های ناقص، با استفاده از نرم افزار GS+ بهترین مدل تغییرنگاری انتخاب، و از بین روش­های زمین آماری مناسب­ترین روش میان­یابی، روش کریجینگ (معمولی) وکوکریجینگ واز بین مدل های تغییرنگاری حاوی آستانه(کروی و گوسین) جهت تهیۀ نقشه­ها استفاده و در نهایت نقشه­های شوری، تغییرات و محدودیت آب زیر­زمینی در محیط نرم افزاری ArcGIS ترسیم گردید. نقشه­های شوری نشان می­دهد که شوری فوق­العاده زیاد (بالاتر از 8 دسی زیمنس بر متر) در قسمت های مرکز، شمال و شمال شرق به جهت احداث چاه­های متعدد و طول مدت برداشت از آنها و نیز قسمت­هایی از جنوب شرق قرار دارد و حاشیه غربی و جنوب غرب حوضه دارای شوری کم (کمتر از 2 دسی­زیمنس بر متر) و مابقی حوضه را شوری متوسط تا زیاد (4 تا 8 دسی زیمنس بر متر) شامل می­شود.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار